หากใครที่เคยได้รับประทานอาหารในร้านอาหารที่ญี่ปุ่น จะรู้ดีว่ามารยาทในการรับประทานอาหารของญี่ปุ่นไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของกฎและมารยาทเท่านั้น เป็นการแสดงความเคารพต่ออาหารและซึ่งกันและกัน ดังนั้นการรับประทานอาหารในร้านอาหารญี่ปุ่นจะมีธรรมเนียมปฎิบัติดังนี้
ธรรมเนียมปฎิบัติในร้านอาหารที่ญี่ปุ่น
โอชิโบริ (Oshibori)
ในญี่ปุ่น ก่อนที่จะเริ่มรับประทานอาหารอาหาร ที่โต๊ะอาหารจะมีผ้าร้อนหรือผ้าเย็นที่เรียกว่า “โอชิโบริ” ซึ่งมีไว้สำหรับทำความสะอาดมือก่อนรับประทานอาหาร การใช้ผ้าโอชิโบริทำความสะอาดสิ่งอื่น ๆ จึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ
Itadakimasu และ Gochisousama
ถ้าใครที่รู้จักวัฒนธรรมญี่ปุ่น ย่อมต้องรู้สิ่งนี้ ก่อนรับประทานอาหารนั้นคนญี่ปุ่นมักจะพูดว่า “Itadakimasu” ซึ่งแปลว่า “ฉันขอรับประทานอย่างนอบน้อม” เป็นการแสดงการขอบคุณสำหรับอาหาร ในทำนองเดียวกัน เมื่อรับประทานอาหารเสร็จแล้วพูดว่า “Gochisosama” ซึ่งแปลว่า “ขอบคุณที่เลี้ยง” ซึ่งเป็นวิธีแสดงความขอบคุณต่อผู้ที่เตรียมอาหาร
ตะเกียบ
การใช้ตะเกียบอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญ ห้ามใช้ช้อนตักอาหารหรือใช้ตะเกียบชี้ไปที่คนอื่น เมื่อไม่ใช้งานแล้วให้วางบนที่พักตะเกียบหรือขอบจาน นอกจากนี้ ยังมีข้อห้ามในการส่งอาหารจากตะเกียบหนึ่งไปยังอีกตะเกียบหนึ่ง เนื่องจากสิ่งนี้คล้ายกับพิธีงานศพของชาวพุทธ
การดูดอาหารประเภทเส้น
ในวัฒนธรรมต่างชาติหลาย ๆ ที่ การดูดอาหารให้มีเสียงอาจถูกมองว่าเป็นมารยาทที่ไม่ดี แต่ในญี่ปุ่นนั้นแตกต่างออกไปโดยเฉพาะเมื่อรับประทานบะหมี่ การซดน้ำช่วยเพิ่มรสชาติและช่วยให้บะหมี่ร้อน ๆ เย็นลง แถมยังบ่งบอกว่าคุณกำลังเพลิดเพลินกับอาหารในจานนั้น
มารยาทในการเสิร์ฟอาหาร (Osouji)
ถ้าหากคุณกำลังแบ่งปันอาหารกับผู้อื่น การใช้ปลายตะเกียบอีกด้านในหยิบอาหารให้ถือเป็นการแสดงความสุภาพในการหยิบอาหารจากจานส่วนกลาง
มารยาทในการดื่ม
เมื่อมีคนอื่นรินเครื่องดื่มให้ ตามมารยาทจะต้องยกแก้วขึ้นด้วยมือทั้งสองข้าง และไม่ควรรินเครื่องดื่มของตัวเอง แต่จะต้องคอยสังเกตแก้วของคนอื่นและเติมเครื่องดื่มให้
การยกชาม
การรับประทานอาหารของประเทศญี่ปุ่นจะต้องยกชามข้าวแล้วทานหรือยกถ้วยซุปดื่ม ซึ่งตรงกันข้ามกับมารยาทบนโต๊ะอาหารของประเทศอื่น ๆ
มารยาทในการทานซูชิ
เมื่อรับประทานซูชิ ห้ามผสมวาซาบิลงในซอสถั่วเหลือง ถ้าหากคุณชอบวาซาบิมากให้วางลงบนซูชิโดยตรง หากใช้ซอสโชยุก็ให้จิ้มเฉพาะส่วน ไม่ควรน้ำมาราดลงบนข้าว
การเคารพอาหาร
การทิ้งอาหารเป็นเรื่องที่ไม่ดีในประเทศญี่ปุ่น ซึ่งที่ประเทศญี่ปุ่นจะมีวัฒนธรรมที่เรียกว่า “Mottainai” ซึ่งสื่อถึงความรู้สึกเสียใจที่ต้องทิ้งไป ดังนั้น ควรที่จะรับประทานอาหารให้หมดเพื่อแสดงความขอบคุณสำหรับมื้ออาหาร
องค์ประกอบเหล่านี้ถือเป็นมารยาทในการรับประทานอาหารของญี่ปุ่น ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเคารพอย่างลึกซึ้งของวัฒนธรรมที่มีต่ออาหาร การทำความเข้าใจและฝึกฝนสิ่งเหล่านี้สามารถเพิ่มประสบการณ์การรับประทานอาหารในญี่ปุ่นและแสดงความเคารพต่อขนบธรรมเนียมและประเพณีของญี่ปุ่น โปรดจำไว้ว่ามารยาทจะแตกต่างกันไปตามสถานที่ และอาจมีธรรมเนียมปฏิบัติในระดับภูมิภาคด้วย